Kwaliteit en voedselveiligheid in de zuivelketen
De Nederlandse zuivelsector werkt intensief samen met diverse toonaangevende kennisinstellingen om het kwaliteits- en voedselveiligheidsniveau van boerderijmelk en zuivelproducten op het allerhoogste niveau te houden. Dit gebeurt door middel van een omvangrijk monitoringsprogramma, onderzoek, proactief handelen en samenwerking in de gehele keten. Ook in 2021 zijn er op het gebied van kwaliteit en voedselveiligheid volop activiteiten geweest.
De basis voor kwaliteit en voedselveiligheid ligt in de kwaliteitsborgingssystemen van de zuivelondernemingen. In deze systemen zijn de voorwaarden beschreven die gelden voor de melkveehouderij om melk van hoogwaardige kwaliteit te produceren. Melkveebedrijven worden streng gecontroleerd op het naleven van deze kwaliteitseisen.
Ook in 2021 stuurde de NZO diverse projecten op het gebied van voedselveiligheid aan. Zo wordt in gezamenlijk overleg met overheidsinstanties, kennisinstellingen en ketenpartners continu gewerkt aan verbeteringen die bijdragen aan de voedselveiligheid en kwaliteit van melk en zuivelproducten. Dit is een verantwoordelijkheid van alle betrokkenen partijen zoals melkveehouders en zuivelverwerkers. Door deze samenwerking blijft de voedselveiligheid en productkwaliteit altijd optimaal geborgd.
Monitoring voedselveiligheid
In Nederland wordt de kwaliteit en voedselveiligheid van boerderijmelk continu en uitvoerig gecontroleerd. In 2021 liet het sectorale monitoringsprogramma wederom een zeer hoog niveau van voedselveiligheid van de boerderijmelk zien. Via het monitoringsprogramma wordt de melk geanalyseerd op residuen van diergeneesmiddelen, omgevingscontaminanten en contaminanten vanuit diervoeder. De goede resultaten geven aan dat de melkveehouders op professionele wijze werken en dat de kwaliteitssystemen op orde zijn. Door ook in 2022 intensief te blijven monitoren, samen te werken en proactief onderzoek te verrichten, kunnen we de hoge kwaliteit van melk en melkproducten blijven garanderen.
Melkkwaliteitsanalyse op het hoogste niveau
De NZO stimuleert en ondersteunt dat kwaliteitsanalyses in de Nederlandse zuivelsector worden geoptimaliseerd zodat boerderijmelk volgens de meest actuele standaarden wordt geanalyseerd. Ook in 2021 zijn enkele kwaliteitsanalyses versterkt. Zo is per 1 juli 2021 het analyseschema voor de detectie van antibioticaresiduen in melk aangepast. In het nieuwe analyseschema worden alle op antibiotica verdachte melkmonsters tot op stofniveau onderzocht, zodat per antibioticumresidu kan worden vastgesteld of de melk voldoet aan de wettelijke en private kwaliteitsnormen. Deze nieuwe werkwijze is op initiatief van de NZO in samenwerking met de NVWA en het COKZ tot stand gekomen en heeft geleid tot het vastleggen van deze verbetering in de Regeling Dierlijke Producten. Het onafhankelijke laboratorium Qlip voert de analyses uit.
In 2021 is de nieuwe kalibratie van de celgetalbepaling in rauwe melk voorbereid. Per 1 januari 2022 heeft Qlip haar meetapparatuur voor het bepalen van het celgetal in melk gekalibreerd met verbeterd, internationaal gestandaardiseerd referentiemateriaal. Om de melkveehouders daar op te kunnen voorbereiden, heeft de NZO in samenwerking met Qlip en het COKZ alle ondernemingen in september 2021 voorzien van communicatiemateriaal waarmee de veehouders bijtijds zijn geïnformeerd.
Kwaliteitsborging door een goed functionerende tankwacht
De Nederlandse zuivelindustrie kent een uniek ketenkwaliteitssysteem, waarbij melkkwaliteit door de gehele keten heen wordt bewaakt. Zo is er op ieder melkveebedrijf een tankwacht aanwezig om de kwaliteit van de melk in de gaten te houden. Deze registreert of de melk goed gekoeld is geweest, of deze is geroerd en of de tank tussen het ophalen van de melk door gereinigd is. Voor tankwachten is een internationale ISO-norm beschikbaar gekomen. Daarin staan de kenmerken waaraan nieuwe tankwachten behoren te voldoen om de genoemde functies goed te kunnen uitvoeren. In 2021 heeft KOM (Kwaliteitszorg Onderhoud Melkinstallaties) in nauw overleg met de koelbranche en de NZO het meet- en adviesrapport voor de jaarlijkse beoordeling van de tankwacht aangepast aan de nieuwste normen. Daarmee wordt de kwaliteit van de boerderijmelk volgens de meest actuele standaarden geborgd.