Zuivel is belangrijk voor de Nederlandse economie
Voor het tweede jaar kreeg de Nederlandse economie – en wereldhandel – te maken met Covid-19 maatregelen om de pandemie te bestrijden. De zuivelindustrie toonde zich robuust. Ondernemingen wisten al eerder in te spelen op gevolgen en bleven vrijwel op niveau draaien. In 2021 werd voor circa 8 miljard euro aan zuivelproducten uitgevoerd. In vergelijking met 2020 steeg de exportwaarde van zuivel daarmee heel licht. Ook de productiewaarde van de zuivelindustrie steeg. In 2021 was deze 8,1 miljard euro in vergelijking met 7,5 miljard euro in het jaar daarvoor.
Bron: Zuivel in Cijfers 2022 (ZuivelNL)
De productiewaarde van de melkveehouderij steeg vergelijkbaar van 4,8 miljard euro in 2020 naar 5,2 miljard euro in 2021. De zuivelsector als geheel leverde nog steeds een bijdrage aan de Nederlandse handelsbalans van 7%. De melkaanvoer was 13,6 miljard kilogram melk in 2021.
Europese Klimaatwet
In de Europese klimaatwet die op 8 juli is aangenomen heeft Europa haar klimaatdoelstellingen vastgelegd. In 2030 moet de CO2-emissie met 55% terug zijn gebracht ten opzichte van 1990 en in 2050 moet de EU klimaatneutraal zijn.
Gevolgen klimaatmaatregelen zuivelsector
Voortkomend uit de Green Deal en de Europese klimaatwet presenteerde de Europese Commissie op 14 juli het ‘Fit for 55’-pakket met voorstellen voor klimaatmaatregelen om de CO2-reductie doelstellingen in de Europese klimaatwet te behalen.
De NZO heeft voor haar leden de effecten van de klimaatmaatregelen voor de zuivelsector geanalyseerd en het reductiepotentieel van de zuivelfabrieken in kaart gebracht. Daarbij is een doorkijk gemaakt richting 2030 en wat de zuivelindustrie zou kunnen bijdragen. Tevens zijn de knelpunten geïdentificeerd.
Het grootste knelpunt hierbij voor de zuivelsector is het ontbreken van een goede elektriciteitsinfrastructuur. De zuivelindustrie ziet richting 2030 en 2050 dat 80% van de benodigde energie zal worden geleverd door elektriciteit (duurzaam opgewekt). Om die ontwikkeling in te kunnen zetten, moet de elektriciteit ook geleverd kunnen worden aan de fabriek. Het gaat om het aansluitpunt op het netwerk en om het aansluiten van de fabriek. Daarnaast blijken de risico’s voor zuivelondernemingen bij implementatie van de klimaatmaatregelen zeer groot. Dit heeft o.a. te maken met de lange doorlooptijd van projecten, vergunningverlening maar ook met financiële risico’s. Alle knelpunten zijn onder de aandacht gebracht bij de beleidsmakers.
“De rekening graag. Maar niet van het tafeltje naast ons”
Een van de knelpunten die ontstaat door klimaatmaatregelen is de disbalans tussen energieheffingen en -subsidies. De NZO ondersteunde daarom de FNLI-campagne “De rekening graag. Maar niet van het tafeltje naast ons” (maart 2021). In deze campagne werd gepleit voor een eerlijkere inrichting van energieheffingen en -subsidies. De huidige disbalans in heffingen en subsidies treft de zuivelondernemingen onevenredig hard. De zuivelbedrijven dragen meer bij aan de subsidiepot dan dat ze aanspraak kunnen maken op subsidies voor CO2-emissiereducerende projecten.
Het probleem van deze disbalans is met een paginagrote advertentie in het Financieel Dagblad onder de aandacht gebracht van onderhandelaars en informateurs voor het nieuwe kabinet. Met het verzoek om concrete oplossingsrichtingen te bespreken om CO2-emissiereductie op een eerlijke manier te realiseren.
Publicaties NZO
